Sağlık Hukukunda Haklarınızı Biliyor musunuz?

Hastanede yaşadığınız olumsuz bir deneyim, size uygulanan yanlış bir tedavi ya da bilginiz dışında yapılan bir işlem… Sağlık sorunları zaten zorluyken, bir de hukuki sıkıntılarla karşılaşmak çoğu kişinin gözünü korkutur. Oysa sağlık hukuku, hasta haklarını korumak ve sağlık hizmeti sunumunda yaşanabilecek olumsuzlukları düzenlemek için vardır.

Peki, böyle bir durumda nereden başlamalısınız?

1. Hangi Haklara Sahipsiniz?

Türkiye'de hasta hakları; Anayasa, Hasta Hakları Yönetmeliği ve uluslararası sözleşmelerle güvence altına alınmıştır. Öne çıkan başlıca haklar şunlardır:

➤ Bilgilendirilme ve Onam Hakkı

Size uygulanacak teşhis ve tedavi yöntemleri, potansiyel riskleri, olası yan etkileri ve alternatif seçenekler hakkında açık ve sade bir dille bilgi verilmek zorundadır. Bu bilgilendirme sonrasında, işlem yapılmadan önce "aydınlatılmış onam" alınmalıdır. Bu bir formalite değil; bilinçli bir karar verme sürecidir.

➤ Mahremiyet Hakkı

Kişisel sağlık bilgileriniz, yalnızca sizin izninizle paylaşılabilir. Muayene ve tedavi sırasında mahremiyetinizin korunması yasal bir zorunluluktur. Aynı şekilde, sağlık çalışanlarının hastaya saygılı davranma yükümlülüğü de vardır.

➤ Tedaviyi Reddetme ve Durdurma Hakkı

Tedaviye başladıktan sonra dahi, fikrinizi değiştirme ve tedaviyi durdurma hakkınız bulunur. Bu durumda hekim, olası sonuçları anlatmakla yükümlüdür. Elbette bu hak, hayati tehlike yaratmadığı sürece kullanılabilir.

➤ Güvenli ve Nitelikli Hizmet Alma Hakkı

Sağlık hizmeti, kişiye özel, zamanında ve bilimsel esaslara dayalı olarak sunulmalıdır. İhmal, dikkatsizlik ya da yetersizlik, ciddi sonuçlar doğurabilir ve bu durumlarda hukuki süreç başlatma hakkınız vardır.

2. Bir Hak İhlali Olduğunu Düşünüyorsanız Ne Yapmalısınız?

Öncelikle, yaşadığınız olayla ilgili mümkünse belgeleri ve kanıtları toplayın (raporlar, reçeteler, yazışmalar, tanık ifadeleri vs.). Ardından şu yolları izleyebilirsiniz:

Hastane Hasta Hakları Birimine Başvuru: Her kamu hastanesinde ve birçok özel hastanede bu birimler bulunur. Yazılı olarak şikâyet edebilirsiniz.

İl Sağlık Müdürlüğü’ne Şikâyet: Özellikle özel hastaneler için doğrudan buraya başvurmak etkili olabilir.

CİMER Üzerinden Başvuru: Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi (CİMER), vatandaş şikâyetlerini ilgili kurumlara yönlendirir.

Adli Süreç: Eğer fiziksel ya da psikolojik zarar gördüyseniz, tazminat davası veya ceza davası açmanız gerekebilir. Bu noktada bir avukat desteği almak önemlidir.

3. Sık Karşılaşılan Sağlık Hukuku Sorunları

Yanlış teşhis ya da tedavi (malpraktis)

Rıza alınmadan yapılan tıbbi müdahaleler

Bilgi verilmeden yapılan ameliyatlar

Sağlık çalışanlarının kötü muamelesi

Acil hastaya hizmet verilmemesi

Doğum sırasında oluşan kalıcı hasarlar

Unutmayın: Her Şikâyet Bir Haktır

Birçok kişi “ne olacak ki” diyerek yaşadıklarını içselleştirir ve sessiz kalır. Ancak her dile getirilmeyen hak ihlali, benzer olayların sürmesine zemin hazırlar. Bir sorun yaşadığınızda yalnız olmadığınızı, başvurabileceğiniz yasal yollar olduğunu unutmayın. Gerektiğinde bir hukuk uzmanından destek almak hem sürecin doğru işlemesini sağlar hem de hak kaybının önüne geçer.